De wijzigingen in de Arbowet

Open spreekuur bedrijfsarts
Van de werkgever wordt nu verwacht (artikel 14, lid 1) dat de werknemer, zonder toestemming van de werkgever, de bedrijfsarts kan bezoeken als hij vragen, of problemen heeft op het gebied van gezondheid in relatie tot werk(zaamheden), ook als de werknemer nog niet verzuimt of geen klachten heeft. De achterliggende gedachte is dat daarmee wordt voorkomen dat deze problemen (in een later stadium) tot verzuim leiden. Met de bedrijfsarts kan de werknemer vertrouwelijk over de klachten en/of problemen en de mogelijke oorzaak daarvan praten. Op basis van het gesprek geeft de bedrijfsarts een advies aan de werknemer. Het advies wordt alleen met toestemming van de werknemer teruggekoppeld aan de werkgever. Het contact is in de basis daardoor anoniem. De werkgever krijgt niets te horen; niet van de gemaakte afspraak en ook niet over het advies van de bedrijfsarts. Overleg met de werkgever kan echter wenselijk zijn om de situatie op te lossen en verzuim te voorkomen, maar de werkgever wordt alleen geïnformeerd met toestemming van de werknemer.

Het nieuwe open spreekuur betreft specifiek het spreekuur bij de bedrijfsarts. Bij het oude ‘ ‘arbeidsomstandighedenspreekuur’ konden het ook andere specialisten zijn. De werkgever kan naast het open spreekuur bij de bedrijfsarts nog steeds toegang tot andere Arbo-deskundigen aanbieden.

Second opinion
Op grond van de nieuwe Arbowet (artikel 14, lid 2) heeft de werknemer recht op een second opinion door een andere bedrijfsarts, wanneer hij twijfelt over het advies van de bedrijfsarts. Het kan gaan om een advies dat betrekking heeft op de ziekteverzuimbegeleiding, een uitgevoerd arbeidsgezondheidskundig onderzoek (ook wel PAGO/PMO genoemd), een aanstellingskeuring, of het open spreekuur. Alleen de werknemer kan bij de bedrijfsarts om een dergelijke second opinion vragen. Het verzoek moet worden gehonoreerd, tenzij zwaarwegende argumenten zich daartegen verzetten, als voorbeeld wordt wel genoemd de situatie waarin een werknemer herhaaldelijk onnodig, of oneigenlijk gebruik maakt van de second opinion. In de praktijk zal daarvan vrijwel nooit sprake zijn.

In het contract tussen de werkgever en de arbodienst/bedrijfsarts is vastgelegd welke andere bedrijfsartsen, of arbodiensten de second opinion kunnen uitvoeren. De bedrijfsarts die de second opinion verricht mag niet werkzaam zijn bij arbodienst van de bedrijfsarts die de first opinion gaf. De werkgever betaalt in beginsel de kosten van de second opinion. Dit is slechts anders indien de werknemer ervoor kiest om een second opinion uit te laten door een bedrijfsarts die niet in het contract is opgenomen en de werkgever daar geen toestemming voor heeft gegeven. In dat geval komen de kosten voor rekening van de werknemer.

De eerste bedrijfsarts is verplicht, maar wel met toestemming van de werknemer, alle relevante informatie te verstrekken aan de second opinion bedrijfsarts, waaronder zijn eigen advies. De second opinion is geen reactie op, of beoordeling van het advies van de bedrijfsarts, maar heeft te gelden als een zelfstandig advies. Indien de werknemer geen toestemming geeft om bepaalde informatie uit te wisselen, dan is het aan de second opinion-bedrijfsarts om te bepalen of hij tot een oordeel en advies kan komen. De second opinion-bedrijfsarts bespreekt zijn advies met de werknemer, waarna de werknemer bepaalt of het advies ook aan de begeleidende bedrijfsarts wordt gezonden. Als dat het geval is, neemt de begeleidende bedrijfsarts binnen redelijke termijn kennis van het second opinion-advies. Hij laat vervolgens aan de werknemer weten of hij het advies niet, geheel of gedeeltelijk overneemt.

Uitgangspunt is dat de second opinion geen opschortende werking heeft ten aanzien van het advies van de begeleidende bedrijfsarts. Na uitvoering van de second opinion hervat de begeleidende bedrijfsarts de verzuimbegeleiding. Indien sprake is van een breuk in de vertrouwensrelatie, dan bespreken de begeleidende bedrijfsarts en de werknemer wie de verzuimbegeleiding voortzet. In de regel zal dit een andere bedrijfsarts binnen dezelfde arbodienst zijn, daar de werkgever in beginsel geen contract heeft met de bedrijfsarts die de second opinion heeft verricht. Het is daarnaast mogelijk om een deskundigenoordeel bij het UWV te vragen.

Verschil deskundigenoordeel UWV
In het verleden werd het deskundigenoordeel van het UWV ook wel second opinion genoemd, het zijn echter twee heel verschillende instrumenten. Een second opinion door een andere bedrijfsarts kan alleen op initiatief van de werknemer worden aangevraagd, terwijl een deskundigenoordeel bij het UWV zowel door een werkgever als door een werknemer kan worden aangevraagd. De kosten van een deskundigenoordeel worden in principe betaald door degene die het deskundigenoordeel aanvraagt. Als de werknemer het deskundigenoordeel aanvraagt, draagt de werknemer dus ook zelf de kosten.
De second opinion door een andere bedrijfsarts zal doorgaans in een vroeg stadium van het verzuim plaatsvinden en gericht zijn op arbeidsgeneeskundige vragen. Een second opinion wordt aangevraagd als er onduidelijkheden blijven bestaan over klachten, vragen en oorzaken van gezondheidsproblemen in relatie tot het werk.
Het deskundigenoordeel van het UWV is daarentegen bedoeld om de re-integratie vlot te trekken wanneer deze stagneert. Het deskundigenoordeel kan worden aangevraagd als werkgever en werknemer een verschil van inzicht hebben over:

• de arbeidsgeschiktheid van de werknemer
• de aanwezigheid van passende arbeid in het bedrijf van de werkgever of
• de re-integratie-inspanningen van werkgever of werknemer.